Seksverslaving

Seksverslaving? Kan dat?

De gekende substantieverslavingen zijn in de meeste gevallen inefficiënte mechanismes om te ontsnappen aan een depressieve toestand, psychisch lijden. Daarnaast kan een verslaving ook gebruikt worden ter compensatie om het onvermogen om de emoties autonoom te reguleren.

Terwijl “verslaving” van oudsher geassocieerd wordt met problematische overconsumptie van drugs en alcohol, heeft neurowetenschappelijk onderzoek onze visie op bijvoorbeeld seksverslaving veranderd. Het is nu duidelijk dat verschillende gedragingen, die herhaaldelijk de belonings-, motivatie- en geheugencircuits versterken, allemaal kunnen leiden tot verslaving. Alle activiteiten die het beloningssysteem triggeren en dus dopamine (de jachtstof) opwekken kunnen een verslaving uitlokken. Zo ook seks.

Acting out

Dwangmatige omgang met seksuele gedachten, acties en pornogebruik kunnen we zien als een destructief overlevingsmechanisme met desastreuze gevolgen voor zichzelf en de omgeving. Via het internet hebben mensen instant toegang tot pornografie, dating & seks apps, online prostitutie, anonieme chat en webcam websites. Hierdoor is deze vorm van gedragsverslaving zich aan het transformeren van een sneeuwbal tot een heuse lawine.

Veel mensen zijn zich niet bewust van het feit dat ze seksverslaafd zijn tot het punt waarop ze beseffen wat een impact hun acting out gedrag heeft op hun sociale netwerken zoals relaties, vriendschappen, werk etc. Verder kunnen concentratiestoornissen en seksuele disfuncties ontstaan, alsook het verlies van een normatieve seksbeleving.

Obsessief gedrag

De menselijke seksualiteit is een krachtige drive, maar iemand met een seksverslaving kan zijn seksueel verlangen verkeerd interpreteren.

Wanneer seksuele activiteiten dwangmatig worden is de functie niet om een natuurlijk seksueel verlangen te verzadigen, maar om aan een diepere behoefte en een biologische drijfveer in de hersenen te voldoen. We spreken over een verslaving wanneer seks gebruikt wordt als vluchtroute, wanneer het draait om de dwangmatige jacht naar endorfine, wanneer het seksueel gedrag obsessief is, ongecontroleerd en gepaard gaat met een psychisch lijden en een manier om het onvermogen om de eigen emoties te reguleren te compenseren én wanneer er zich problemen voordoen op diverse terreinen: concentratiestoornissen, stemmingsstoornissen, conflicten met het eigen normen- en waardenkader, seksuele stoornissen… 

Waar het niet over gaat is de activiteit zelf (porno kijken, prostitutiebezoek, vreemdgaan, chatsessie, scannen, flirten…) maar de relatie tot de activiteit. De grootste misvatting over seks- en pornoverslaving is dat het steeds gekoppeld is aan seksueel verlangen, hyperseksualiteit of een extreem hoog libido.

Hoog libido

In onze klinische ervaring, ondersteund door een groeiend onderzoek, is seks- noch pornoverslaving hetzelfde als een hoge seksuele drang. In feite zouden velen zelfs zo ver gaan om te zeggen dat ze eerder een lage seksuele drang hebben of dat hun verslaving hen heeft beroofd van hun libido. Als je bijvoorbeeld een situatie bekijkt waarbij een persoon tot acht uur online is om porno te bekijken kunnen we bezwaarlijk concluderen dat het hier gaat om de seksuele drift te verzadigen. Het motief voor dergelijk gedrag is ontsnappen aan de werkelijkheid en trachten te genieten van de opgewonden hersentoestand.

Het gaat dus niet over een hoge seksuele drive maar over het voeden van een diepere emotionele nood. Vaak zien we dat bindingsproblematiek en trauma onderliggende factoren zijn. We zijn geen moraalridders, iedereen doet wat men wil. We spreken van een seksverslaving indien het de persoon tijdelijk verlossing geeft van een vorm van lijden, leegte of drang, er een sterke vorm van dwangmatigheid in het gedrag zit en het gedrag negatieve gevolgen met zich meebrengt maar niet gestopt kan worden.

Terwijl alle verslavingen nog steeds worstelen met een zeker stigma is seksverslaving de kampioen. Seks- en pornoverslaving worden nog steeds op grote schaal verkeerd begrepen en zijn gehuld in geheimhouding en schaamte. Het vergt dus veel moed en doorzettingsvermogen om naar hulp op zoek te gaan.

Seksverslaving is niet alleen een taboe, het lijkt zelfs niet te bestaan en wordt doodgezwegen. Als het woord seksverslaafde of seksverslaving al ter sprake komt, wordt er in vele gevallen lacherig over gedaan. Men insinueert dat het te maken heeft met een extreem libido of het wordt afgeschilderd als pervers. Het probleem van herkenning en erkenning van dit soort verslaving komt ook tot uiting binnen de hulpverlening. Het probleem is dat het woord seksverslaving schaamte en ontkenning uitlokt. Maar velen worstelen met een copingstrategie die hen en hun omgeving erg veel schade toebrengt.

Hulp bij seksverslaving

Het is essentieel om het taboe te doorbreken en zich te bevrijden van de schaamte en schuldgevoelens.

Voor mensen die op zoek gaan naar de gepaste hulp bij seksverslaving is het een tocht van “door de bomen het bos zien”. Vaak hebben seksverslaafden al een lange weg afgelegd (seksuologen, relatietherapeuten,…) voor ze bij VCSV aankloppen. Om te kunnen herstellen van een seksverslaving is het belangrijk dat zowel de cliënt als de partner inzien dat het om een onderliggend probleem gaat. Inzicht, mededogen en begrip zijn noodzakelijk voor een degelijk herstel. Er is immers niet noodzakelijk iets mis met de relatie, noch schort er noodzakelijk iets op seksueel vlak. Bij een seksverslaving is de kans groot dat de problematiek zich reeds lang voor de relatie heeft ontwikkeld. Het zijn vaak de partners die de eerste stap zetten om de vraag naar hulp. De wijze waarop zij worden opgevangen is cruciaal. De ontdekking slaagt voor velen in als een bom en wordt ervaren als een trauma (shock, ongeloof, woede, verdriet…). Een vraag die dikwijls wordt gesteld is of de relatie nog levensvatbaar kan zijn. Een cruciale factor hierbij is of men de morele kaart trekt of men de onderliggende oorzaken kan erkennen. Voor de cliënt, hoe gek het ook mag klinken voelt het als een bevrijding, een eerste stap naar herstel.

Inmiddels hebben we onze innovatieve aanpak op de kaart gezet en worden we gevonden. Getuigen geven aan dat ze binnen het hersteltraject eindelijk het gevecht hebben kunnen opgeven, zichzelf hebben leren kennen en opnieuw perspectief zien.
Groepsbehandeling voor zowel de cliënt als de partner zien we als een noodzakelijk gegeven om zich te kunnen ontdoen van het destructief gevoel van schaamte en schuld en instandhoudende patronen. We mogen zeggen dat we op dit vlak dan ook uniek zijn in België.
Een andere reden waarom wij geloven dat groepsbehandeling bij deze problematiek zo betekenisvol kan zijn, heeft te maken met het gegeven dat de groep het gevoel van isolement reduceert en dat o.a. daardoor de cyclus van verslaving kan worden gestopt.
Elk verhaal is anders, elke behandeling voor seksverslaving is persoonsgebonden, maar herstel is quasi altijd mogelijk. Onderzoek wijst ook uit dat onze hersenen neuroplastisch zijn. Dat wil zeggen dat ons brein het vermogen heeft om zichzelf aan te passen. Via de juiste behandeling kunnen we onszelf aanleren om een bepaalde gedachte minder te frequenteren. 

Bij VCSV kunnen we met onze therapieën jou letterlijk op andere gedachten brengen. Neem contact met ons op. Een van onze psychologen helpt je graag verder.